بسم الله الرحمن الرحیم
درس اول منطق 2 استاد محمود منتظری مقدم
تعریف منطق
منطق علمی آلی است که فراهم امده از قواعدی کلی که به کاربستن درست و بجای ان ذهن را از خطای در تفکر باز میدارد
نکات این تعریف درباره چیستی منطق
1.منطق[1]
هویتی ابزاری(آلی) دارد وبرخلاف علوم اصالی که خود مطلوبیت ذاتی دارند (ولو خودشان
در علوم دیگر ممکن است مورد استفاده قرار گیرنداماچنین نیست که در اصل پیدایش فرع
وجود علم دیگری باشد)مطلوبیت استقلالی ندارد
2.علم منطق بیانگر قوانین کلی است بااین تفاوت که
الف:چون ضابط ان قوانین عقلی است استثنا برنمیدارد
ب:قوانین منطقی براساس قراردادهای بشری تنظیم نشده
3.تنها بکار بردن درست قواعد منطق مصونیت اور از خطاست نه صرف علم به ان
4.دانش منطق در خدمت تفکر آدمی است لذا هرچند که اصل توانایی فکر در انسان امری تکوینی و خدادادی است ولی رشد و پویایی بخشیدن به ان یا تضعیف ان امری ارادی و اختیاری است
موضوع[3] منطق
بسیاری از منطق دانان بر این باورند که موضوع منطق معرف[4] و حجت[5] است زیرا تفکر[6] ادمی یا در جهت دستیابی به صورتی جدید است یا درجهت تحصیل اعتقادی تازه و ایندو بوسیله عملیاتی بنام تعریف و استدلال محقق میشوند وچون دانش منطق به ارایه روش درست تفکر میپردازد بنابراین موضوع ان معرف و حجت خواهد بود
نکته مهم
موضوع دانش منطق صرفا تبیین روش درست تعریف و روش درست استدلال است لذا تعریف امور مجهول و اقامه دلیل برای رسیدن به اعتقاد جدید هرگز در قلمرو وظایف منطق نیست[7]
[1] گرچه علوم آلی زیادند لکن چون منطق رسالت خطاسنجی تفکر را درهمه عرصه های حیات علمی و عملی بشر به دوش میکشد وتمام دانشهای استدلالی به ان محتاجند به ان خادم و مادر علوم میگویند
[2] مثل علم جبر برای حساب و علم منطق برای فلسفه وکلام(گرچه برای مصونیت از خطا در تفکرهم برای عموم مردم لازم است و بکارمیرود)
[3] تعریف موضوع:هرعلمی مجموعه ای از مطالب است که حول محوری اساسی گرد امده و نام یک دانش را به خود اختصاص داده است به چنین محوری که تمام بحثهای علم پیرامون ان صورت میگیرد موضوع گویند
[4] مجموعه معلوماتی که مارا به تعریفی جدید میرساند(انسان حیوان ناطق است)
[5] مجموعه معلوماتی که از طریق استدلال مارا به اعتقادی جدید میرساند(علی انسان است و هر انسانی متفکر است پس علی متفکر است)
[6] تلاش ذهن برای تبدیل مجهول به معلومرا تفکر کویند
[7] به عبارت دیگر بحث از چیستی اشیا و احکام و استدلالات مربوط به انها ربطی به منطق ندارد
